Nimcadii Nuqsaanta Ku Noqotay Mozambique

0
246

Ciidamada Mozambique ayaa ku guuldarraystay in ay dib u qabsadaan magaalo deked leh oo dalkaas ku taal oo ay haystaan maleeshiyo Islaamiyiin ah, dib u qabashada magaladaas ayaa muhiimad gooni ah u leh sidii loo hormarin lahaa mid ka mid ah kaydadka ugu waaweyn gaaska dabiiciga ah ee qaaradda Afrika.

Madaxweyne Filipe Nyusi ayaa ugu dambayntii ku baraarugay xaqiiqada ah in nimcadii dalkiisa fadhiday ay nusqaan ku noqtay.

Fallaagada ayaa askaraynaysa maleeshiyaad hor leh ayagoo ka faa’idaysanaya saboolnimada haysata dhalinyarada ku sugan Waqooyiga Mozambique, madaxweynaha ayaana arrintaa iftiimiyey mar uu khudbad ka jeediyey magaalada Pemba, oo xarun u ah gobolka Cabo Delgado.

Madaxweynaha ayaa qiray in inkastoo saddexda gobol ee kala ah – Cabo Delgado, Niassa iyo Nampula – ay leeyihiin kheyraad dabiici ah oo fara-badan iyo dhul-beereed wanaagsan, haddana saboolnimada gobolladaas ka jirta ay gaarsiisan tahay heerkii ugu sarreeyey marka la barbar dhigo qeybaha kale ee dalka.

Mocimboa da Praia ayaa tan iyo bartimihii Agust waxaa haysta Islaamiyiinta.

15-kii sano ee la soo dhaafay, Koboca dhaqaale ee dalka Mozambique ayaa 6% korayey sannad walba, kobocaas oo ka dhashay wax soo saarka kala ah dhuxusha, titanium-ka, korontada biyaha laga dhaliyo iyo kheyraadka kale ee dabiiciga ah.

Ilaa iyo hadda dadku kuma aanay badhaadhin; waxaana sii kordhay faqriga iyo caddaalad darrada.

Rubbi iyo gaas fara badan ayaa sannadihii 2009 -2010 laga helay gobolka Cabo Delgado, dad badan ayaana ku rajo weynaa inay helayaan shaqooyin iyo nolol wanaagsan, balse rajooyinkaas ayaa noqday hal bacaad lagu lisay.

Dad yar oo hal-door ah oo ka tirsan xisbiga Frelimo ayaa la sheegaa in ay sed-bursi sameeyeen, xisbigaas oo dalka Mozambique soo xukumayey tan iyo markii dalkaasi uu madax banaanida qaatay sannadkii 1975.

Sababaha keenay in Islaamiyiintu ay soo ifbaxaan.

Dagaalka ayaa bilowday 5-tii October 2017, kaddib markii kooxo fallaago ah ay muddo laba maalmood ah xoog ku haysteen magaalo deked leh oo la yiraahdo Mocimboa da Praia.

Magaaladaas ayaa 60km Koonfurta ka xigta xarunta lagu hormariyo gaaska dabiiciga ah ee Palma, dekedda ayaana muhiim u ahayd mashruuca dhoofinta gaaska.

Wixii intaas ka dambeeyey dagaalka ayaa si dhakhso ah u baahay, Waxaana ku dhintay ugu yaraan 1,500 oo qof ayadoo sidoo kalena dad lagu qiyaasay 250,000 oo qof ay guryahooda ka barakaceen.

Kumanaan qof ayaa guryahoodii ka barrakacay sidoo kalena hanti beelay dhowrkii sano ee la soo dhaafay.

Xukuumadda ayaa waxaa gacanteeda ka baxay saddex degmo oo xeebta ku teedsan.

Fallaagada ayaa laba goor oo kale waxay gacanta ku dhigeen magaalada Mocimboa da Praia, halkaas ayayna ku sugan yihiin wixii ka dambeeyey 12-kii August, waloow ciidamada dawladdu ay dagaal culus halkaas ku qaadeen haddana uma suurto gelin in ay fallaagada ka saaraan.

Gobolka Cabo Delgado ayaa 30-kii sano ee la soo dhaafay ahaa xarun ay ku loollamaan kooxaha muslimiinta iyo masiixiyiinta xagjirka ah.

.

Gobolka Cabo Delgado ayaa waxaa u badan Muslimiinta ayadoo kooxo wadaaddo ah oo isugu jira kuwo ka yimid Bariga Afrika iyo kuwo u dhashay dalka Mozambicans ay halkaas ka dhisteen masaajidyo ayagoo sheegay in imaamyada deegaanka ay isbahaysi la leeyihiin xisbiga talada dalkaas haya ee Frelimo ee boobka ku haya hantida qaranka.

Qaar ka mid ah masaajiddaas ayaana lacag ku caawiya dadka deegaanka si ay ganacsi iyo shaqooyin u abuurtaan – islaamiyiinta ayaana sheegay in bulshadu ay caddalad helayso marka Shareecada lagu maamulo.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here